تابلو برق و انواع آن

امروزه تابلو های برق یکی از عناصر اصلی واحد های صنعتی و مسکونی محسوب میشود. تابلو برق عبارت است  از محفظه ای که تجهیزات الکتریکی شامل تجهیزات الکترونیکی, اتوماسیون, قطعات کنترلی و حفاظتی شامل انواع کلید ها و فیوز ها و لوازم اندازه گیری و نمایش پارامتر های الکتریکی در آن نصب می‌شوند.

تابلو های برق از نظر کاربرد و عملکرد به سه دسته تقسیم میشوند. دسته اول تابلوهایی که جهت کنترل دستی یا اتوماتیک یک فرایند صنعتی یا عیر صنعتی طراحی و ساخته میشوند که عموما المان اصلی در این نوع تابلو ها تجهیزات اتوماسیون شامل  PLC و در برخی موارد بردهای الکترونیکی و ماژولهای کاربرد خاص میباشد. دسته دوم تابلو های توزیع که جهت تقسیم بار بین تجهیزات صنعتی یا مصرف کننده های غیر صنعتی(مسکونی) طراحی و ساخته میشود.  المان اصلی در این نوع تابلو ها انواع کلید ها و فیوزها متناسب با جریان نامی مصرف کننده میباشد. دسته سوم تابلو ها عبارتست از تابلوهای اصلاح ضریب توان که جهت کاهش مصرف توان راکتیو مصرف کننده ساخته و نصب میگردد.

تابلوهای برق از نظر ولتاژ به دو دسته LV و MV تقسیم می‌شوند. تابلوهای LV در سطح زیر ۱۰۰۰ ولت و تابلوهای MV از ۱۰۰۰ تا ۳۶۰۰۰ ولت ساخته می‌شوند.

یک تقسیم بندی دیگر از تابلو های برق از نظر نوع محفظه یا کابین مورد استفاده میباشد . دسته اول تابلوهای دیواری (Wall Mounted)توکار یا روکار میباشد. دسته دوم تابلوهای ایستاده (Self Standing) میباشد. تابلو های برق از نظر محل نصب و شرایط محیطی بصورت داخلی (In Door) یا خارجی(Out Door) و با ضرایب حفاظتی (IP)  متفاوت ساخته میشوند.

تابلوی برق در حقیقت یک محفظه می باشد که تجهیزات الکتریکی را در بر می گیرد و البته تابلو ها می توانند در بر گیرنده تجهیزات پنیوماتیک نیز باشند مانند شیر های برقی ، کمپرسور و … .

به طور کلی لازم به ذکر است که جهت فراگیری فنون مربوط به تابلوهای برق نیاز به فراگیری چندین آیتم اصلی می باشد که در ذیل به اختصار عنوان می کنم :

.۱     اصول کلی و استانداردهای مربوط به تابلو های برق و محفظه های الکتریکی مانند درجه حفاظتی IP و درجه بندی جداسازی محفظه ها Segregationو مقابله با عوامل جوی و …
.۲     اصول تخصصی در مورد تابلو های برق ، مقادیر نامی مانند ولتاژ و جریان نامی و …
.۳     آشنایی با تجهیزات الکتریکی و عملکرد آنها و نحوه انتخاب صحیح آنها
.۴     آشنایی با تاسیسات الکتریکی وآُشنا با محاسبات مربوطه
.۵     آشنایی با دروسی مانند رله و حفاظت سیستم ها – طرح پست الکتریکی و …
.۶     آشنایی با طراحی مدارات فرمان و کنترل و لاجیک

جهت فراگیری هر یک از فنون یاد شده لازم است به صورت جداگانه اقدام به فراگیری نمود. البته وقتی تنها در مورد تابلو های برق صحبت به میان می آید آیتم های یک و دو فوق الذکر بسیار پررنگ تر می باشند. البته در حرفه تابلو سازی علوم مهم دیگری نیز نقش دارد که از نام بردن کلیه آنها صرف نظر می کنم مانند علم ارگونومی و … .

به صورت کلی در مورد تابلو های برق اصول کلی و استاندارد و همچنین تعاریف کلی وجود دارد و بسیار حائز اهمیت است مثلا نوع تابلو از نظر ساختمان آنها به عنوان مثال تابلوهای ایستاده – دیواری – میزی – رک و … و هر یک از آنها ساختمان منحصر به فردی دارند و کاربرد آنها نیز متفاوت است.